تدریس مفاهیم زبان و ادبیات فارسی با به کارگیری الگوی دریافت مفهوم
چکیده
چکیده هدف این پژوهش، معرفی الگوی دریافت مفهوم و مصداق‌یابی محتواهایی از کتابهای درسی زبان و ادبیات فارسی است که میتوان بر مبنای این الگو به آموزش آن‌ها پرداخت و روش تحقیق، بررسی محتوای کتب درسی و میزان انطباق محتواها با مراحل و هدف این الگو است. در این پژوهش ده نمونه از تدریس مفاهیم مربوط به دروس زبان و ادبیات فارسی بر اساس گامهای سه‌گانه روش دریافت مفهوم که روشی استقرایی و اکتشافی است، ارائه شده‌است. مفاهیم تدریس‌شده عبارتند از: «جناس و انواع آن، هم‌خانواده، تلمیح، هم‌آوا، جملات سه جزئی با متمم، اغراق، اسمهای خاص، مجاز و حقیقت، کنایه، اسم مشتق». نتایج پژوهش نشان میدهد بسیاری از مفاهیم کتابهای درسی زبان و ادبیات فارسی دورههای اول و دوم متوسطه را میتوان به این شیوه آموزش داد. از این الگو بیشتر برای تدریس مفاهیم دستوری، آرایههای ادبی، عروض و قافیه و سبک‌شناسی میتوان استفاده کرد. در این الگو دانش‌آموزان به مقایسه و مقابله مجموعهای از مثالها و نمونهها میپردازند و به دنبال آن، فرضیهها و حدسهایی در ذهن آنان جوانه میزند. درک مفهوم، یکی از ضروریات شناخت و تحلیل متون ادبی است. سیر آموزش در الگوی دریافت مفهوم، با روح آموزش درس زبان و ادبیات فارسی سازگاری بیشتری دارد. کلیدواژهها: الگوی دریافت مفهوم،مراحل سه‌گانة دریافت مفهوم، تدریس زبانوادبیاتفارسی
)
