1
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور واحد تفت، ایران
2
استادیار دانشگاه فرهنگیان
3
دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد برنامه‌‌ریزی درسی دانشگاه پیام نور تفت، ایران
چکیده
آموزش و پرورش با سه رکن اساسی شناخته میشود: معلم، دانشآموز و کتاب درسی. محتوای کتاب درسی، محور اصلی و نقشۀ راه دستیابی به اهداف خرد و کلان آموزش و پروش در هر جامعهای محسوب میشود. از بین مقاطع تحصیلی، مقطع ابتدایی بهعنوان سرآغاز شکلگیری شخصیت و آموزش، پایهایترین سالهای تعلیم و تعلم و از میان کتب درسی، کتاب فارسی، بهعنوان آموزشدهندۀ زبان رسمی و ملی جامعۀ ما، مهمترین کتاب به‌شمار میآیند. از اینرو، هدف اصلی این تحقیق، تحلیل محتوای کتابهای فارسی پیشدبستانی و اول ابتدایی و مقایسة ایندو بودهاست. روش این تحقیق، تحلیل محتوای کیفی-صوری است و تمامی محتوای کتابهای یادشده (تصاویر، واژهها، مطالب) بهعنوان نمونۀ آماری و واحد تحلیل در نظرگرفتهشدهاند. نتایج تحقیق نشانداد که در دورۀ پیشدبستانی و پایۀ اول ابتدایی از بینمفاهیم محوری، خانواده (روابط خانوادگی، اعضای آن و...) در رتبۀ اول و سپس بهترتیب، آداب معاشرت (دوستان، معلم، افراد مختلف)، شناخت محیط اطراف (جانوران، گیاهان و دیگر عناصر محیطی)، بهداشت سلامتی و بالاخره امنیت و رفتارهای ایمن، دارای بیشترین ضریب تأثیر هستند. در بین مهارتهای اجتماعی، روابط بین فردی، احترام، ادب و اخلاقیات، مراقبت از حیوانات و گیاهان، رفتارها و مراقبت‌های بهداشتی ومرتبط با سلامتی، بهترتیب از اهمیت بالاتری برخوردارند. از بین مهارتهای چهارگانه (شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن) وجه غالب در دورۀ پیشدبستانی، بر شنیدن و گفتن و تصویرخوانی است؛ ولی در سال اول ابتدایی، مهارتهای خواندن و نوشتن نیز به آن اضافه شدهاست. در مجموع، هماهنگی بالایی بین کتاب فارسی دورۀ پیشدبستانی و اول ابتدایی وجود دارد؛ اما غفلت از مهارتهای نوین، مانند سواد رسانهای، فضای مجازی، آداب ترافیک و شهرنشینی در هر دو کتاب مشهود است.
محمدی, ناصر, میر جلیلی, سید محمد علی, & رحیمی اسطرخی, سمانه. (1398). بررسی فاصلۀ موجود بین کتابهای فارسی دورۀ پیشدبستانی و اول دبستان از لحاظ محتوا و شیوۀ آموزش زبان فارسی. پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی, 1(1), 26-53.
MLA
ناصر محمدی; سید محمد علی میر جلیلی; سمانه رحیمی اسطرخی. "بررسی فاصلۀ موجود بین کتابهای فارسی دورۀ پیشدبستانی و اول دبستان از لحاظ محتوا و شیوۀ آموزش زبان فارسی". پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی, 1, 1, 1398, 26-53.
HARVARD
محمدی, ناصر, میر جلیلی, سید محمد علی, رحیمی اسطرخی, سمانه. (1398). 'بررسی فاصلۀ موجود بین کتابهای فارسی دورۀ پیشدبستانی و اول دبستان از لحاظ محتوا و شیوۀ آموزش زبان فارسی', پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی, 1(1), pp. 26-53.
VANCOUVER
محمدی, ناصر, میر جلیلی, سید محمد علی, رحیمی اسطرخی, سمانه. بررسی فاصلۀ موجود بین کتابهای فارسی دورۀ پیشدبستانی و اول دبستان از لحاظ محتوا و شیوۀ آموزش زبان فارسی. پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی, 1398; 1(1): 26-53.
)