بررسی موسیقی چهارگانه در اشعار دفاع مقدس فارسی اول تا ششم ابتدایی
چکیده
چکیده اگر بخواهیم عناصر ششگانه شعر (زبان، عاطفه، موسیقی، پیام، ساختمان و تخیل) را برای سروده‌های مخصوص کودک و نوجوان اولویت‌بندی کنیم، بی‌گمان عنصر موسیقی رتبه اول را حائز خواهدشد؛ چرا که عنصر یادشده اثرگذارترین عنصر بر روان کودک و نوجوان است. موسیقی شعر به چهار قسمت بیرونی، کناری، درونی و معنوی تقسیم می‌شود. موسیقی بیرونی به وزن شعر می پردازد، موسیقی کناری به قافیه و ردیف، موسیقی درونی به بدیع لفظی و موسیقی معنوی به بدیع معنوی. این پژوهش بر آن است که موسیقی چهارگانه را در اشعار مربوط به دفاع مقدس در کتاب‌های فارسی پایه اول تا ششم دبستان بررسی‌کند. روش پژوهش حاضر، تحلیلی است و پس از بررسی اشعار دفاع مقدس در کتاب‌های یادشده، به این نتیجه دست یافته‌است که پاره‌ای از سروده‌ها از حیث موسیقی بیرونی فاقد وزن عروضی هستند و این امر، انتخاب مناسبی برای پایه اول و دومابتدایی نیست. از دید موسیقی کناری، اکثر قافیه‌ها غنی هستند؛اما قافیه‌های واجد بداهت و تازگی به‌ندرت به چشم می‌آیند. از حیث موسیقی درونی و معنوی، پربسامدترین آرایه در سروده‌های مورد نظر،به ترتیب تکرار و مراعات‌النظیر هستند. کلیدواژهها: موسیقی چهارگانه شعر، اشعار دفاع مقدس، فارسی اول تا ششم دبستان
)