«بررسی و تحلیل اندیشه‌های تجربه‌مندِ عرفانی عطار با تکیه بر درس «سی مرغ و سیمرغ» در فارسی دوازدهم»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

آموزش و پرورش

10.48310/rpllp.2024.15920.1144

چکیده

پیشینه و اهداف پژوهش: یکی از باورهای بشر در همۀ ادیان آسمانی و آیینی و بویژه دین اسلام تأکید بر اعتقاد عرفانی است. باورهای عرفانی از قرون ابتدایی اسلام در میان گروهی از مسلمانان رواج پیدا کرده است. وادی‌هایی که تعدادشان از نگاه عطار به هفت عدد می‌رسد. دانستن، شناختن و پیمودن این مراحل برای هر سالک در مسیر عرفان بایسته است. از این‌رو، معرفیِ کامل‌تر وادی‌های عرفانی عطار که در کتاب درسی سال دوازدهم آمده است، برای آشنایی بیشتر نسل جوان با این مفاهیم، لازم و ضروری است. یافته‌ها: معرفی کامل مراحل عرفانی از دیدگاه مثنوی‌های (منطق‌الطیر، اسرارنامه، الهی‌نامه و مصیبت‌نامه) عطار با نمونه شواهدی از اشعار و تفسیرهای اجمالی در هر مرحله به‌ثبت رسیده است. در اثنای پژوهش، نقطه‌نظراتی از محققان این حوزه برای تکمیل تعریف وادی‌ها به‌نگارش درآمده است. با توجه به اهمّیّت عطار به عنوان الگو در سرزمین عرفان، در کتاب فارسی دوازدهم، درس چهاردهم، «سی مرغ و سیمرغ» به تشریح اندیشه‌های عرفانی و وادی‌های (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فنا) به صورت توصیفی- تحلیلی می‌پردازد. نتیجه‌گیری: در معرفی وادی‌ها و تشریح آشکارتر آنها به این باور دست یافته شد که ساختار همۀ مثنوی‌های عطار بر پایۀ همین هفت مرحله است که سالک برای رسیدن به معشوق ناچار است تا از این مراحل بگذرد. شناخت و آگاهی بیشتر مخاطبان به این منازل، مسیر پیمودن سالکان را هموارتر خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات