مقایسۀ سبک‌شناسانۀ حملۀ حیدری با داستان رستم و اشکبوس بر اساس کتب درسی فارسی دهم و فارسی یازدهم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فرهنگیان

2 دانشگاه کاشان

10.48310/rpllp.2025.16959.1157

چکیده

پژوهش حاضر، به بررسی و مقایسۀ تفاوت‌ها و شباهت‌های حماسه‌های مصنوع و طبیعی در پیشینۀ تحقیقات ادبی می‌پردازد. در درس چهاردهم کتاب فارسی سال یازدهم، حماسۀ مصنوع حملۀ حیدری از باذل مشهدی به دلیل بسامد چشمگیر شباهت و تقلید شاعر از حماسۀ شاهنامه به ویژه تقلید از بخش‌ جنگ‌های تن به تن در مقایسه با درس دوازدهم فارسی دهم، رستم و اشکبوس، برای دانش‌آموزان قابل توجّه است. نویسندگان این سطور بر این باورند که این میزان دقّت و توجّه دانش‌آموزان در این دو متن، پژوهش ریزبینانه‌‌ای را می‌طلبد. روش پژوهش در این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی است و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. پژوهندگان در این مقاله به شیوۀ سبک‌شناسی در سه قلمرو زبانی، ادبی و فکری به مقایسۀ ابیات این دو درس حماسی می‌پردازند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که باذل مشهدی در حماسۀ مصنوع خود تحت تأثیر ذهن و زبان فردوسی در شاهنامه است. بدیهی است به دلیل متفاوت بودن اوضاع زمانه و میزان هنر شاعری و حماسه‌سرایی باذل در مقایسه با فردوسی، تفاوت‌های زیادی در قلمروهای سه‌گانه سبکی مشاهده‌می‌شود. پی بردن به سبک شخصی دو شاعر و برآوردهایی از ذهنیت متفاوت آن‌ها و نیز تفاوت در هنر شاعری و تصویرسازی و همچنین میزان قوّت و قدرت زبان ایشان از نتایج دیگر این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات