تحلیل مؤلفه‌های ادبیات پایداری در کتاب فارسی هفتم بر اساس سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

از اهداف کلیدی ساحت تربیتی و سیاسی در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش توجه به ادبیات پایداری است که خوشبختانه متون مرتبط با آن به‌منظور فراهم‌آوردن زمینه‌های آموزشی و تربیتی در کتب درسی از جمله کتاب هفتم آموزش متوسطه فراهم آمده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا و با هدف شناسایی میزان توجه به مؤلفه‌های ادبیات پایداری در کتاب فارسی هفتم به تحلیل مؤلفه‌هایی همچون طرح مذهبی، نمادهای دینی و مذهبی، عشق به مردم، وطن‌دوستی، حفظ میهن، امید به آینده و مدح آزادی و آزادگی و ذکر خاطرات انقلاب و دفاع مقدس پرداخته شده است. این بررسی نشان می‌دهد که در محتوای کتاب‌های درسی، طرح مذهبی و نمادهای دینی به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از سایر مؤلفه‌ها مورد تأکید قرار گرفته‌اند. در مقابل، به مؤلفه‌هایی نظیر مدح آزادی و آزادگی و ذکر خاطرات انقلاب و دفاع مقدس به میزان کمتری توجه شده است. با توجه به اهداف مندرج در اسناد تعلیم و تربیت و اهمیت تأثیرگذاری این مؤلفه‌ها بر جامعه، پیشنهاد می‌شود که ترکیب این مؤلفه‌ها مورد بازنگری و تجدیدنظر قرار گیرد تا بتوان به توازن بهتری در این اثر دست یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم
ایمانی، ثریا (۱۴۰۲). تحلیل و بررسی مقوله‌های ادبیات مقاومت در کتب فارسی متوسطه دوم. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال ششم شمارۀ ۶۴، صص ۴۴-۵۳.
بیرانوند، نسرین و حسین آریان (۱۳۹۶). جایگاه ادبیات پایداری در کتب فارسی دورۀ متوسطه. فصلنامۀ بهارستان سخن، سال چهاردهم شمارۀ ۵۳، صص ۹۹-۱۲۲.
بهزادی، حسنعلی (۱۴۰۲). نقد و بررسی مؤلفه‌های پایداری در کتاب فارسی دورۀ متوسطه دوم. سیزدهمین همایش ملی متن‌پژوهی ادبی، تهران.
پاشایی، محمدرضا (۱۴۰۱). شناسایی میزان توجه به مؤلفه‌های ادبیات پایداری در برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی. فصلنامۀ مطالعات برنامۀ درسی ایران، سال هفدهم شمارۀ ۶۴.
خرمی رفنی، جواد (۱۳۹۷). بررسی و اهمیت نقش زبان فارسی به‌عنوان زبان مشترک ایرانیان در انسجام و یکپارچگی. سومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش.
خموشی بیگدلی، صفیه و حسن مظاهری (۱۳۸۹). بررسی میزان و توجه به مؤلفه‌های زیست‌محیطی در کتاب‌های درسی دورۀ ابتدایی. فصلنامۀ ادبیات پایداری، سال ۱۲، شمارۀ ۲۳، صص ۶۵-۸۴.
خمینی، روح‌الله (۱۴۰۲). جوانان از دیدگاه امام خمینی (ره). تهران، عروج.
دادور، ابوالقاسم و نسرین مقدم (۱۳۸۸). درآمدی بر ارتباط قهرمانان اسطوره‌ای با هنرهای معاصر. نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ ۳۹.
زواره، علیرضا (۱۳۹۱). فرهنگ نوین جهادی، تهران: علم نو.
سعیدی، علی مراد (۱۳۴۴). جهاد از منظر قرآن، چهارمحال بختیاری: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
سنگری، محمدرضا (۱۳۸۹). ادبیات دفاع مقدس. تهران، صریر.
‏سنگری، محمدرضا (۱۳۸۳). ادبیات پایداری. فصلنامۀ شعر، شمارۀ ۳۹. نیمۀ اول زمستان.
شارع‌پور (۱۳۸۳). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. تهران، سمت.
ششتمدی، علی؛ علی تسنیمی؛ مهیار علوی‌مقدم و آذین حسین‌زاده (۱۴۰۰). بوطیقای روایتِ ادبیات پایداری در کتاب‌های درسی ادبیات دورۀ متوسطۀ ایران. نشریۀ ادبیات پایداری، سال سیزدهم شمارة ۲۴.صص ۸۷-۱۱۰.
شهسواری، غلامرضا و زیبا خوارزمی (۱۳۹۸). مروری بر ادبیات پایداری در کتاب‌های ادبیات دورۀ متوسطه دوم. فصلنامۀ جامع دفاع مقدس، سال چهارم شمارۀ ۱. پیاپی ۵، صص ۶۷-۸۵.
کرمی رجب‌پور، سمیه (۱۴۰۲). مستندات قرآنی و روایی آثار تربیتی و کارکردهای فردی قیام امام حسین (ع) با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری. پژوهش‌نامه مطالعات راهبردی در علوم انسانی و اسلامی، دوره ۵. شمارۀ ۵۸، صص ۱-۱۵.
مرادی، تهمینه (۱۴۰۰). بررسی ادبیات مقامت و شهادت‌طلبی در کتب فارسی متوسطه دوم. پژوهش‌نامه اورمزد، شماره ۵۷، صص ۴-۲۱.
مهرداد گیلگلو، پرویز؛ محمد مهرداد گیلگلو و حمید نصیرزاده (۱۴۰۰). نقش باورهای دینی در دوران دفاع مقدس. چهاردهمین کنفرانس ملی روان‌شناسی. علوم اجتماعی و تربیتی.
میرزایی، مهدی (۱۴۰۰). تحلیل محتوای اشعار کتب درسی فارسی دورۀ ابتدایی با توجه به مؤلفه‌های ادبیات مقاومت، ایثار و پایداری. فصلنامۀ پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی. دورۀ ۲، شمارۀ ۳، صص ۹۴-۱۰۵.
یداللهی، رضا (۱۳۹۹). مبانی و اصول دفاعی جمهوری اسلامی ایران از منظر قرآن. فصلنامۀ مطالعات دفاعی استراتژیک. سال هجدهم شمارۀ ۷۹.
یوسف­زاده، محمدرضا و مرتضی شاه مرادی (۱۳۹۹). ارائۀ مدل برنامۀ درسی تربیت سیاسی بر اساس ساحت تربیت اجتماعی - سیاسی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان دورۀ متوسطه اول. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی. سال پنجم شمارۀ ۱، صص ۱۷۳-۲۰۶.