کاربرد سبک‌شناسی لایه‌ای در پرورش تفکّر انتقادی و بهبود مهارت‌ سواد خواندن (بر پایۀ تدریس درس کاوۀ دادخواه کتاب فارسی پایۀ یازدهم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

10.48310/rpllp.2025.20271.1255

چکیده

چکیده
‌‌زمینه و هدف: امروزه سواد خواندن یکی از مهمترین مهارت‌های مورد نیاز برای هر انسانی در هر جامعه‌ای است زیرا که این مهارت، ابزار تفکّر و حلّ مسئله و یادگیری در همۀ زمینه‌هاست. بهبود مهارت سواد خواندن با کاربست سبک‌شناسی لایه‌ای در تحلیل متون ادبی، موضوع اصلی این پژوهش است.
روش‌ها: روش‌ مورد استفاده در این مقاله، توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعه و کاربست نظریه‌ها در کلاس‌های درس دورۀ متوسطه است.
یافته‌ها: تحلیل متون ادبی بر پایۀ سبک‌شناسی لایه‌ای، آن هم در فرایند تدریجی آموزش در چهارچوب مدل سازنده‌گرایی، می‌تواند ابتدا به تقویت «درک مطلب» به عنوان مهمترین شاخص سواد خواندن و سپس به بهبود کل مهارت در انواع متون(اعم از ادبی، علمی، اطّلاعاتی و ...) بینجامد. علاوه بر این، نتایج و دستاوردهای تحلیل سبک‌شناسانۀ متون ادبی، می-تواند خود، پشتوانه‌ای گردد برای نقد روشمند ادبی، آفرینش سازه‌های نوین ادبی و بهبود هر چه بهتر مهارت سواد خواندن.
نتیجه: هدف از سبک شناسی لایه‌ای، تحلیل، واکاوی و درک و فهم تمامی لایه‌های برونی و درونی متن‌، برای دست‌یابی به نوعی سبک شخصی و نیّت مؤلّف است و این اقدامات در مواقعی با مراحل پنجگانۀ مهارت«دقیق خوانی» و همچنین با سطوح عالی یادگیری «بلوم» مناظر می‌شود و در این صورت است که ابزاری بسیار سودمند می‌گردد برای پرورش تفکّر نقّاد، یادگیری و بهبود مهارت سواد خواندن. تحلیل پیکرۀ متن ادبی کاوۀ دادخواه، بر پایۀ سبک‌شناسی لایه‌ای، یکی از نمونه‌های کار است. پس از تحلیل تمامی لایه‌های متن، درمی‌یابیم که سبک شخصی مؤلّف در لایۀ «ایدئولوژیک» نمایان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار