جمله‌های سادۀ با دو نهاد در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

      در تعیین جایگاه و نقش­کلمات یک جمله، ممکن است گاه با ابهام و تردیدهایی روبه­رو ­شویم که اختلاف آرایی نیز در پی داشته­باشد. در زبان فارسی جمله­های ساده­ای پیدا می­شود که نقش همۀ اجزای آن­ها بانقش­های نحوی موجود سازگار نیست. برای نمونه اگر به جملۀ «تهران، هوایش آلوده است» نگاه­کنیم، متوجه می­شویم که اصلِآن چنین است: «هوای تهران آلوده است». بنابراین ما عملاً با دو نوع جمله و دو ساختار روبه­رو هستیم. آن چه از لحاظ دستوری ابهام دارد،تعیین نهاد و تحلیل ساختار جملۀ اول است. صاحب­نظران دستور در تعیین نهاد این دسته ازجملات یا نظری ارایه نداده و فقط گسسته­بودن اضافه را برجسته نموده­اندیا دست به تحلیل­های غریبی زده­اند که اختلاف آرایی در پی داشته­است. در مقالۀ حاضر که با استفاده از روش کتابخانه­ای و تحلیلی شکل­گرفته، ساخت این قسم از جمله­هادر زبان فارسیتبیین و تحلیل شده­است. این پژوهش ضمن نقل و نقد آرای دستورنویسانو مطابقت ساخت این جمله­ها با الگوهایی از جمله­ در زبان عربی،به این نتیجه دست یافته­است که جملات موضوع این پژوهش در زبان فارسی، دو نهادی­اند.

کلیدواژه‌ها